Umuugang Ngipin sa Braces: Ang Kumpletong Gabay sa Orthodontic Care
Ang braces tumutulong sa pagpapaganda ng ngiti mo. 1 Ang mga ito ay binubuo ng bracket at wire. Kailangan mo ng dagdag na pagsisipilyo at pagfo-floss kapag may braces ka. Mahalaga ang maayos na kalinisan ng ngipin at bibig habang suot mo ang mga ito.
Karaniwan ang pananakit sa ngipin sa unang mga araw ng pagsusuot ng braces. Nawawala ang sakit habang tumatagal. Dapat kang magsuot ka ng proteksyon sa bibig kapag naglalaro ng contact sports. Iwasan mo rin ang ibang aktibidad o gawain na makakapinsala sa iyong braces.
Umuugang Ngipin sa Braces: Mga Dahilan
Ang mga braces ay nagdudulot ng pressure sa iyong ngipin. Ito ay normal at bahagi ng proseso ng pagsasaayos ng ngipin.
Pangkaraniwang Epekto ng Orthodontic Treatment
Ang orthodontic treatment ay maaaring magresulta sa root resorption. Ito ay karaniwang epekto ng paggalaw ng ngipin. May posibilidad din ng periodontal disease at temporomandibular dysfunction. 2 Ang mga braces ay maaaring magdulot ng localized gingivitis sa bibig.
Ang tamang pangangalaga ay susi sa matagumpay na orthodontic treatment.
Ang sakit ay pinakamataas sa ikalawang araw pagkatapos ng adjustment. 2 Kinakailangan ng masusing paglilinis ng ngipin at braces araw-araw. Ang regular na pagpapatingin sa dentista ay mahalaga para sa maayos na paggaling at pag-iwas sa mga kumplikasyon.
Karaniwang Nararanasan sa Bibig
Ang metal braces ay maaaring magdulot ng iritasyon sa bibig mo. Ito ay normal na epekto ng orthodontic treatment. Makakaramdam ka ng pananakit sa ngipin at gilagid. Ang sakit ay maaaring tumagal ng ilang araw pagkatapos ng pag-tighten. 3
May mga paraan para mabawasan ang pananakit. Ang saltwater solution ay epektibo sa pag-alis ng sakit. Ito ay tumutulong din para maiwasan ang impeksyon. Ang orthodontic wax naman ay nagpoprotekta sa bibig mula sa iritasyon.
Kung matindi ang sakit, maaari kang gumamit ng over-the-counter na gamot. Ngunit, mahalaga pa rin na malaman mo kung kailan ito dapat gawin.
Kailan Dapat Mag-alala
Mag-alala ka kung may matinding sakit sa ngipin na tumatagal ng ilang araw. Pansinin ang mga palatandaan tulad ng pamamaga, pagdurugo, o pag-uuga ng brackets. Kumonsulta agad sa orthodontist kung may maluwag na wire o bracket.
Sundin ang mga tagubilin ng orthodontist para sa tamang pangangalaga ng braces. Makakatulong ito para maiwasan ang mga problema at makamit ang magandang resulta ng paggamot.
Iwasan ang pagkain ng matigas o makunat na pagkain para maiwasan ang pagkasira ng braces. Mahalaga ang regular na check-up para masuri ang progreso ng paggamot at maiwasan ang mga problema. 1
Pangangalaga ng Ngipin nang May Braces
Kailangan ng espesyal na pangangalaga ang iyong ngipin kapag may braces. Dapat mong linisin ang iyong ngipin nang mabuti at sundin ang mga tagubilin ng dentista.
Tamang Oral Hygiene Routine
Ang tamang oral hygiene routine ay mahalaga para sa may braces. Narito ang mga hakbang para sa maayos na pangangalaga ng ngipin:
- Magsipilyo ng ngipin dalawang beses araw-araw gamit ang fluoride toothpaste. 4
- Gumamit ng electric toothbrush na pang-orthodontics para sa mas maayos na paglilinis.
- Sipilyuhin ang loob, ibabaw, at likod ng bawat ngipin nang 2 minuto.
- Mag-floss araw-araw gamit ang floss threader sa ilalim ng arch wire at sa pagitan ng ngipin.
- Gumamit ng interdental brush para linisin ang mga lugar na mahirap abutin.
- Magmumog ng mouthwash na may fluoride para patayin ang bakterya.
Mga Hindi Dapat Kalimutang Gawin
Bukod sa tamang oral hygiene routine, may iba pang dapat gawin para sa braces. Narito ang mga mahahalagang gawain na hindi mo dapat kalimutang gawin:
- Tanggalin ang mga elastic at band bago magsipilyo. Ito ay mahalaga para malinis ang lahat ng bahagi ng ngipin. 1
- Gumamit ng floss threader para linisin ang mga ngipin sa ilalim ng wire. Ito ay tutulong sa pagtanggal ng mga naipit na pagkain.
- Uminom ng fluoride toothpaste na walang alcohol. Ito ay makakatulong sa pagpapatibay ng iyong mga ngipin.
- Protektahan ang braces sa contact sports gamit ang proteksyon sa bibig. Ito ay makakaiwas sa mga pinsala sa iyong bibig at braces.
- Huwag kalimutang sipilyuhin ang loob ng mga ngipin at ibabaw ng mga ngipin. Ito ay makakatulong sa pagpapanatili ng kalinisan ng iyong bibig. 5
- Gumamit ng over-the-counter na pampawi ng sakit para sa pananakit dulot ng braces. Ito ay makakatulong sa pagbawas ng discomfort.
- Kumain ng malambot na pagkain pagkatapos ng adjustment. Ito ay makakatulong sa pagbawas ng pananakit at discomfort.
Regular Dental Check-ups
Ang regular na pagbisita sa dentista ay mahalaga para sa may braces. Pumunta sa dentista tuwing ika-4 o ika-8 linggo para sa check-up at adjustment. Ito ay tutulong sa iyong orthodontist na suriin ang progreso ng iyong ngipin. Magpa-cleaning din tuwing 4 o 6 buwan para mapanatiling malinis ang iyong ngipin at gilagid.
Ang hindi pagpunta sa mga appointment ay maaaring magdulot ng hindi magandang resulta. Maaari itong magpahaba ng panahon ng pagsusuot mo ng braces. Kaya huwag kalimutang dumalo sa lahat ng iyong dental check-up.
Pagbawas ng Pananakit sa Braces
Alamin ang mga paraan para mabawasan ang sakit sa braces. Mula sa mga gamot hanggang sa mga natural na solusyon, maraming magagawa para guminhawa ka. Basahin pa para sa mga epektibong tip.
Mga Pangunahing Lunas sa Sakit
Maraming paraan para mabawasan ang sakit sa braces. Narito ang mga pangunahing lunas na maaari mong gawin:
- Gamit ng pain relievers: Aspirin, ibuprofen, o acetaminophen ay tumutulong sa sakit. Sundin ang tamang dosis. 3
- Benzocaine: Ipahid ito sa masakit na bahagi ng ngipin at gilagid. Ito ay nagbibigay ng mabilis na ginhawa.
- Orthodontic wax: Lagyan ng wax ang mga metal na bahagi ng braces. Ito ay pumipigil sa pag-irita ng bibig.
- Malamig na pagkain: Kumain ng ice cream o iba pang malamig na pagkain. Ang lamig ay nakakatulong sa pag-alis ng sakit.
- Tiyaga: Ang sakit ay pansamantala lang. Mawawala ito pagkatapos ng ilang araw.
Mga Ligtas na Paraan para sa Pamamahala ng Sakit
Bukod sa mga pangunahing lunas, may ibang ligtas na paraan para mabawasan ang sakit sa braces. Subukan ang mga sumusunod na tip para guminhawa ang iyong ngipin:
- Mag-rinse ng maligamgam na tubig-asin. Alisin nito ang sakit at iwasan ang impeksiyon.
- Ilagay ang ice pack sa pisngi. Mababawasan nito ang pamamaga.
- Kumain ng malambot na pagkain. Iwasan ang matigas at malamig na pagkain.
- Mag-brush nang dahan-dahan. Gumamit ng soft-bristled toothbrush.
Susunod nating pag-usapan ang tamang pagkain para sa may braces.
Tamang Pagkain para sa May Braces
Ang pagkain habang may braces ay mahalaga. Alamin ang mga pagkaing ligtas at masarap para sa iyong ngipin.
Mga Pagkaing Dapat Iwasan
Kailangan mong mag-ingat sa pagkain kapag may braces ka. Narito ang listahan ng mga pagkaing dapat mong iwasan:
- Popcorn – Maaaring makulong ang mga buto sa braces at mahirap tanggalin. 6
- Mani – Masyadong matigas at pwedeng makabasag ng bracket. 6
- Chewing gum – Dumidikit sa braces at maaaring magdulot ng problema.
- Matatamis na pagkain – Nagdudulot ng plaque at cavity sa ngipin.
- Malagkit na pagkain – Mahirap tanggalin sa braces at ngipin.
- Matigas na gulay – Pwedeng makabasag ng wire o bracket.
- Crunchy foods – Maaaring makasirang bigla sa braces.
- Hard candy – Masyadong matigas para sa braces.
- Chewy bread – Dumidikit sa braces at mahirap tanggalin.
- Ice – Maaaring makabasag ng bracket o wire.
Mga Inirerekomendang Pagkain
Ang tamang pagkain ay mahalaga para sa may braces. Narito ang mga pagkaing mabuti para sa iyong ngipin at braces:
- Yogurt – Puno ng protina, calcium, at probiotiko. Malambot ito kaya hindi masyadong mahirap kainin. 7
- Sopas – Nagbibigay ng sustansya at tubig sa katawan. Madali itong ihanda at kainin.
- Oatmeal – Tumutulong ito sa pagbaba ng masamang kolesterol. Nagbibigay din ito ng ginhawa sa masakit na bibig.
- Itlog – Madaling matunaw at pwedeng lutuin sa iba’t ibang paraan. Masustansya rin ito.
- Smoothies – Ang malamig na temperatura nito ay nakakatulong sa sakit ng ngipin. Pwede mong gamitin ang iba’t ibang prutas dito.
- Gulay – Nagbibigay ito ng bitamina at fiber. Piliin ang mga malambot na gulay.
Ang mga pagkaing ito ay masustansya at madali ring kainin. Ngayon, pag-usapan naman natin ang mga tip sa paghahanda ng pagkain. 6
Mga Tip sa Paghahanda ng Pagkain
Ang pagkain ng tama ay mahalaga para sa may braces. Narito ang ilang mungkahi para sa paghahanda ng pagkain:
- Hatiin ang pagkain sa maliliit na piraso. Mas madaling nguyain at hindi masyadong masakit sa ngipin.
- Lutuin ang gulay hanggang malambot. Iwasan ang hilaw na gulay na matigas at mahirap nguyain.
- Gumamit ng blender para gawing smoothie ang prutas. Madaling inumin at masustansya pa rin.6
- Piliin ang malambot na karne tulad ng manok o isda. Mas madaling nguyain kaysa sa matigas na karne.
- Gumawa ng sopas o sabaw na may gulay at karne. Masustansya at madaling kainin.
- Gumawa ng mashed potatoes o pureed na pagkain. Magandang pagkain lalo na pagkatapos ng pag-aayos ng braces.
- Gumamit ng yogurt bilang palaman sa tinapay. Malambot at masustansya.
- Kumain ng oatmeal o cereal na binabad sa gatas. Malambot at madaling lunukin.
Paggaling at Maintenance
Pagkatapos ng adjustment, kailangan mong alagaan ang iyong ngipin. Mag-ingat ka sa pagkain at paglilinis para maiwasan ang sakit at pamamaga.
Pangangalaga Pagkatapos ng Adjustment
Kailangan ng espesyal na pangangalaga ang iyong ngipin pagkatapos ng adjustment ng braces. Narito ang ilang mahahalagang hakbang para sa iyong kalusugan at kaginhawaan:
- Kumain ng malambot na pagkain sa unang 3 o 4 na araw. Iwasan ang matitigas na pagkain gaya ng popcorn at jawbreakers. 8
- Gumamit ng mild pain reliever kung masakit ang ngipin. Makakatulong ito sa discomfort sa mga unang araw. 8
- Mag-brush ng ngipin gamit ang soft-bristled toothbrush. I-brush ang bawat bahagi ng ngipin at braces.
- Gumamit ng dental floss araw-araw. Mag-ingat sa paglilinis sa pagitan ng mga ngipin at wire.
- Magmumog ng maligamgam na tubig na may asin. Gawin ito 3 o 4 na beses sa isang araw para mabawasan ang pamamaga.
- Uminom ng maraming tubig. Makakatulong ito sa paglilinis ng bibig at pagbawas ng bacteria.
- Iwasan ang matatamis at maasim na pagkain. Maaari itong magdulot ng tooth decay.
- Magpatingin sa dentista tuwing 4 hanggang 6 na buwan para sa regular na cleaning. Mahalaga ito para sa kalusugan ng ngipin.
Mga Palatandaan ng Normal na Paggaling
Ang paggaling sa braces ay may ilang palatandaan. Ang pananakit ay mababawasan sa loob ng 3-5 araw. 1 Mapapansin mo ang pagbaba ng pamamaga sa iyong gilagid at labi. Ang iyong ngipin ay mag-aadjust sa bagong posisyon nito.
Maaari kang makaramdam ng kaunting pagkairita sa loob ng bibig mo. Ito ay dahil sa pagkiskis ng braces sa iyong pisngi at labi. Ang paggamit ng orthodontic wax ay makakatulong dito. Mahalaga ring kumain ng malamig na pagkain tulad ng ice cream para maibsan ang sakit.
Kailan Dapat Kumonsulta sa Orthodontist
Kumonsulta kaagad sa iyong orthodontist kung may mga problema sa iyong braces. Kailangang magpatingin kung may loose brackets o wires. Mahalaga rin ang pagbisita kung mahirap linisin ang iyong braces. Dapat ding humingi ng tulong kung may bagong sintomas na lumitaw. 9
Magpatingin din sa orthodontist kung mayroon kang iritasyon o discomfort sa braces. Ang regular na pagbisita ay kailangan para masubaybayan ang progreso ng paggamot. Bago ka gumamit ng bagong dental care routine, kumonsulta muna. Ganito ang gagawin para sa maayos na pangangalaga ng iyong ngipin at braces.
Konklusyon
Ang braces ay bahagi ng iyong buhay ngayon. Alagaan mo ang iyong ngipin at braces araw-araw. Sundin ang mga payo ng iyong dentista. Kumain ng mga tamang pagkain. Huwag matakot magtanong kung may problema ka.
Sa ganitong paraan, makakamit mo ang magandang ngiti na gusto mo.
Mga Madalas Itanong
1. Gaano katagal bago maranasan ang pagkagat ng braces?
Sa paglipas ng ilang araw, nararamdaman na ang pagkagat. Ito’y normal at bahagi ng proseso.
2. Paano nagbabago ang hitsura ng ngipin habang ginagamit ang braces?
Sa bawat pagbisita, makikita ang latest na pagbabago. Unti-unti, nagkakaroon ng mas magandang ayos ang ngipin.
3. Ano ang gagamitin para mabawasan ang sakit sa ganitong paggamot?
May mga gamot na maaaring inumin. Puwede ring gumamit ng espesyal na wax para sa braces.
4. Saan ako makakahanap ng karagdagang impormasyon tungkol sa pag-aalaga ng braces?
Maaari kang mag-browse sa website ng iyong dentista. Maraming mapagkukunan ng impormasyon online tungkol dito.
Mga Sanggunian
- ^ https://www.dentalcare.com/en-us/patient-education/tagalog-articles/orthodontics
- ^ https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3770235/
- ^ https://childrensedationdentist.com/braces-pain-10-ways-relieve-mouth-pain-from-braces/ (2017-09-18)
- ^ https://www.nationwidechildrens.org/family-resources-education/health-wellness-and-safety-resources/helping-hands/dental-hygiene-with-braces
- ^ https://www.sjteeth.org/Portals/0/assets/docs/smile-you-have-dental-care/21222-02%20DD19%20Member%20Brochure%208.5×11%20TAG-F5SJ.pdf?ver=2020-04-14-153432-290
- ^ https://www.healthline.com/health/what-can-you-eat-with-braces (2019-09-19)
- ^ https://prosmilesortho.com/soft-foods-for-braces/ (2019-11-13)
- ^ https://shermanbalhoff.com/orthodontic_resource/orthodontic-care-tips-and-tricks/
- ^ https://merrifieldorthodontics.com/blog/braces-care-effective-tips-and-tricks-for-maintenance (2023-10-10)