Sintomas ng Binat sa Ngipin: Dahilan at Lunas sa Masakit na Ngipin
Ang masakit na ngipin ay problema ng maraming Pilipino. Ito ay dulot ng pamamaga ng pulp sa loob ng ngipin. 1 Ang pulp ay may mga nerves at blood vessels. Kapag namamaga ito, sumasakit ang ngipin.
May iba’t ibang dahilan ng pananakit ng ngipin. Kabilang dito ang tooth decay, basag na ngipin, at sakit sa gilagid. 1 Kung patuloy ang sakit, kailangan mong magpatingin sa dentista. Mahalaga ito para maiwasan ang mas malubhang problema sa ngipin at bibig.
Ano ang Sintomas ng Binat sa Ngipin?
Ang binat sa ngipin ay nagdudulot ng matinding sakit. Maaari itong magsimula bilang kaunting pangangati at lumala sa sobrang hapdi.
Mga Karaniwang Palatandaan ng Masakit na Ngipin
Ang masakit na ngipin ay may mga karaniwang palatandaan. Tumutusok, tumitibok, o patuloy na sakit ang nararamdaman. 1 May pananakit kapag kumakain ng mainit, malamig, matamis, o maanghang na pagkain. May pamamaga sa paligid at loob ng ngipin pati na rin sa panga at mukha. Kaya naman ay mayroong pagdurugo ng ngipin o gilagid.
Ang sakit ng ngipin ay hudyat ng problema. Kailangan itong bigyang-pansin.
Sensitibong reaksyon sa pagkain
Tatalakayin natin ang pagkakaiba ng binat sa iba pang uri ng pananakit ng ngipin.
Pagkakaiba ng Binat sa Iba Pang Uri ng Pananakit ng Ngipin
Ang binat sa ngipin ay naiiba sa ibang uri ng pananakit. Ito ay matindi at nagtatagal. Madalas ito ay dulot ng tooth decay o gum disease. Ang sakit ay maaaring kumalat sa paligid ng ngipin at gilagid. Sensitibo rin ang ngipin sa init, lamig, at matamis na pagkain. 3
Iba ang binat sa pansamantalang pangangati ng gilagid. Hindi rin ito katulad ng sakit dulot ng wisdom tooth. Ang binat ay nagdudulot ng matinding pananakit sa 60% ng mga tao. Minsan, ang sakit ay mula sa ibang bahagi ng katawan. Mahalagang malaman ang tamang sanhi ng sakit para sa wastong paggamot.
Kailan Dapat Mag-alala sa Pananakit ng Ngipin
Bukod sa pagkakaiba ng binat sa iba pang uri ng pananakit ng ngipin, mahalaga ring malaman kung kailan dapat mag-alala. Ang patuloy na sakit ng ngipin sa loob ng ilang araw o linggo ay isang senyales na dapat kumonsulta sa dentista. Kung nahihirapan kang huminga o lumunok, kailangan mo agad magpatingin.
Ang sakit ng ngipin ay maaaring tanda ng pamamaga ng pulp. 1 Ito ang bahagi ng ngipin na may blood vessels at nerves. Ang minor na pananakit ay maaaring gamutin sa bahay. 1 Ngunit ang malulubhang kaso ay nangangailangan ng tulong ng dentista. Kaya kung may nararamdaman kang matinding sakit, huwag mag-atubiling humingi ng propesyonal na tulong.
Mga Dahilan ng Binat sa Ngipin
Maraming bagay ang maaaring magdulot ng binat sa ngipin. Alamin ang mga sanhi nito at kung paano ito maiiwasan.
Posibleng Sanhi ng Masakit na Ngipin
Ang pagkaburo ng ngipin ang pangunahing sanhi ng masakit na ngipin. Ito ay dulot ng bacteria na kumakain ng asukal sa iyong bibig. Ang bacteria na ito ay gumagawa ng acid na sumisira sa matigas na ibabaw ng ngipin. Kapag hindi naagapan, ang pagkaburo ay maaaring umabot sa loob ng ngipin at magdulot ng matinding sakit. 1
Ang pagkabasag ng ngipin ay isa pang dahilan ng pananakit. Ito ay nangyayari kapag kumakain ka ng matigas na pagkain o natamaan ang iyong ngipin. Ang maluwag o basag na fillings ay maaari ring magdulot ng sakit.
Ang receding gums naman ay naglalantad ng sensitibong parte ng ngipin. Ang dental abscess ay impeksyon sa loob ng ngipin na nagdudulot ng matinding sakit. 1
Pag-unawa sa Proseso ng Pagkakaroon ng Binat sa Ngipin
Ang binat sa ngipin ay nangyayari dahil sa pagkasira ng enamel. Ang bacteria sa bibig ay gumagawa ng acid. Ito ay kumakain sa enamel at nagdudulot ng butas. Ang butas ay lumalaki at umabot sa pulp. Ang pulp ay may mga nerves. Kapag naapektuhan ang pulp, masakit na ang ngipin. 4
Ang sakit ay maaaring tumindi sa paglipas ng panahon. Ang infection ay maaaring kumalat sa ibang bahagi ng ngipin. Ito ay nagdudulot ng pamamaga at pus. Ang abscess ay maaaring magdulot ng matinding sakit. Kaya mahalaga ang maagang paggamot sa ngipin. 3
Mga Risk Factor na Nagdudulot ng Pananakit ng Ngipin
Maraming bagay ang maaaring magdulot ng binat sa ngipin. Alamin ang mga pangunahing risk factor na nagdudulot ng pananakit ng ngipin:
- Malakas na pagkain ng matigas na pagkain
- Hindi regular na pagsisipilyo at paggamit ng dental floss
- Pagkagat sa matigas na bagay tulad ng lapis o kuko
- Pagkain ng sobrang mainit o malamig na pagkain
- Pagkakaroon ng periodontal disease o impeksyon sa gilagid 5
- Pagkasira ng ngipin dahil sa cavity o butas
- Pag-grind ng ngipin lalo na sa gabi
- Pagkakaroon ng sinus infection na nakakaapekto sa ngipin
- Hindi paggamot sa mga problema sa ngipin kaagad
- Pagkakaroon ng sakit sa puso o cardiovascular disease
Pag-diagnose ng Binat sa Ngipin
Ang dentista ay susuriin ang iyong ngipin at gilagid para malaman kung may binat. Maaaring gumamit siya ng X-ray o iba pang pagsusuri. Basahin pa para malaman ang tungkol sa diagnosis ng binat sa ngipin.
Pagsusuri ng Dentista sa Masakit na Ngipin
Susuriin ng dentista ang iyong ngipin gamit ang maliliit na salamin at probe. Titingnan niya ang lahat ng bahagi ng iyong bibig at ngipin. Magtatanong siya tungkol sa sakit na nararamdaman mo. Maaari siyang kumuha ng x-ray para makita ang loob ng ngipin at buto. 1
Susuriin din niya kung may impeksyon o pamamaga sa iyong gilagid. Titingnan niya kung may sira o bitak sa ngipin. Mahalaga ang pagsusuring ito para malaman ang tunay na sanhi ng sakit. Makakatulong ito sa dentista na magbigay ng tamang lunas para sa iyong masakit na ngipin.
Mga Diagnostic Test para sa Pananakit ng Ngipin
Pagkatapos ng pagsusuri ng dentista, maaaring kailanganin ang karagdagang mga test. Ang mga diagnostic test ay tumutulong sa paghanap ng totoong sanhi ng sakit ng ngipin. Narito ang ilang karaniwang test:
- Dental X-ray: Nagpapakita ito ng mga problema sa loob ng ngipin at buto. Nakikita dito ang mga butas, impeksyon, at bali.
- Percussion test: Tinatapik ng dentista ang ngipin gamit ang maliit na instrumento. Ang sakit sa pagtapik ay maaaring tanda ng impeksyon. 6
- Cold test: Nilalagyan ng malamig na bagay ang ngipin. Ang malakas na reaksyon ay maaaring tanda ng problema sa ugat. 7
- Electric pulp test: Gumagamit ng kaunting kuryente para suriin ang kalusugan ng pulp ng ngipin.
- Bite test: Pinapakagat ka sa isang espesyal na papel. Nakakatulong ito makita ang mga problema sa panga.
- Periodontal probing: Sinusukat nito ang lalim ng mga espasyo sa paligid ng ngipin. Malalim na espasyo ay tanda ng sakit sa gilagid.
Kahalagahan ng Maaga at Tamang Diagnosis
Ang maagap na pagsusuri ng dentista ay mahalaga para sa tamang lunas. Makakatulong ito upang maiwasan ang paglala ng sakit sa ngipin. Kadalasan, ang maagang diagnosis ay nagbibigay ng mas madaling paggamot. Halimbawa, ang pagkabulok ng ngipin ay maaaring gamutin ng simple kung maaga itong nakita.
Ang tamang diagnosis ay nagbibigay-daan sa tumpak na paggamot. Ito ay tumutulong upang maiwasan ang hindi kinakailangang dental procedure. Ang regular na pagpapatingin sa dentista ay mahalaga para sa malusog na ngipin. Sa ganitong paraan, maaaring matuklasan ang mga problema bago pa lumala ang mga ito. 3
Paggamot at Lunas sa Binat sa Ngipin
May mga mabilis at mabisang paraan para guminhawa ang masakit na ngipin. Alamin ang mga lunas sa bahay at mga gamot na pwedeng gamitin para mawala ang pananakit.
Mga Immediate Relief para sa Masakit na Ngipin
Masakit na ngipin ay nakakabahala. Narito ang mga mabilis na lunas para sa iyong ngipin:
- Magmumog ng maligamgam na tubig na may asin. Ito ay nakakatulong sa pagbawas ng pamamaga at sakit. 6
- Gumamit ng cold compress sa pisngi. Ilagay ito sa labas ng mukha kung saan masakit ang ngipin.
- Uminom ng pain relievers tulad ng ibuprofen. Sundin ang tamang dosis para sa mabilis na ginhawa.
- Magmumog ng hydrogen peroxide (3% solution). Ito ay nakakatulong sa pagpatay ng bakterya.
- Gumamit ng mga halamang gamot. Ang luya at bawang ay may natural na pain-relieving properties.
- Iwasan ang pagkain ng matigas o matamis. Kumain ng malalambot na pagkain para hindi masyadong masaktan ang ngipin.
- Maglagay ng clove oil sa masakit na lugar. Ito ay may natural na anesthetic effect.
Pangmatagalang Solusyon sa Pananakit ng Ngipin
Pagkatapos ng agarang lunas, kailangan mo ng pangmatagalang solusyon sa binat ng ngipin. Ang dentista ang makakatulong sa iyo dito. Susuriin niya ang iyong ngipin at gilagid. Maaari siyang gumamit ng x-ray para makita ang loob ng ngipin. Batay sa resulta, irereseta niya ang tamang gamot o paggamot. 7
Ang mga pangmatagalang solusyon ay depende sa sanhi ng sakit. Kung may butas ang ngipin, kailangan ng pasta o crown. Kung may impeksyon naman, antibiotics ang gamot. Minsan, kailangan ng root canal o pagtanggal ng ngipin. Mahalaga ang regular na pagpapatingin sa dentista upang maiwasan ang mga malubhang problema sa ngipin. 8
Kailan Kailangan ang Dental Procedure para sa Binat
Ang pangmatagalang solusyon sa pananakit ng ngipin ay maaaring mangailangan ng dental procedure. Kailangan mo ng dental procedure kung ang sakit ng ngipin ay hindi bumuti sa loob ng ilang araw. Mahalaga ang konsultasyon sa dentista para sa tamang pagsusuri.
Ang dental abscess ay nangangailangan ng agarang atensyon. Ito ay nagdudulot ng matinding sakit at pamamaga na may pus. 7
Sa ganitong kaso, ang root canal treatment o extraction ang maaaring gawin. Ang malalang kaso ng binat sa ngipin ay hindi dapat ipagwalang-bahala. Kausapin agad ang iyong dentista kung may kakaibang sintomas.
Pag-iwas sa Binat sa Ngipin
Iwasan ang binat sa ngipin sa pang-araw-araw. Sipilyo, floss, at kumain ng masustansya para sa malusog na ngipin.
Mga Pang-araw-araw na Gawain para Maiwasan ang Masakit na Ngipin
Malusog na ngipin ay resulta ng mabuting pag-aalaga. Narito ang mga simpleng gawain para maiwasan ang masakit na ngipin:
- Magsepilyo ng ngipin dalawang beses sa isang araw. Gumamit ng soft-bristled toothbrush at fluoride toothpaste.
- Mag-floss ng ngipin araw-araw. Alisin ang mga pagkain na naiipit sa pagitan ng mga ngipin. 6
- Kumain ng masustansyang pagkain. Limitahan ang matatamis at acidic na pagkain.
- Uminom ng maraming tubig. Bawasan ang pag-inom ng soda at matamis na inumin.
- Gumamit ng mouthwash. Piliin ang may fluoride para palakasin ang mga ngipin.
- Magpalit ng toothbrush tuwing 3-4 na buwan. Siguraduhing malinis at maayos ang iyong sepilyo.
- Magsuot ng mouthguard kapag naglalaro ng sports. Protektahan ang mga ngipin mula sa aksidente.
- Iwasang ngumuya ng matitigas na bagay. Huwag gawing pangbukas ng bote ang iyong ngipin.
- Magpatingin sa dentista tuwing 6 na buwan. Regular na check-up ay mahalaga para sa malusog na ngipin.
Ang tamang pag-aalaga ng ngipin ay mahalaga para sa pangkalahatang kalusugan. Subalit, ano ang dapat gawin kung may binat na sa ngipin?
Kahalagahan ng Regular na Pagpapatingin sa Dentista
Bukod sa pang-araw-araw na pag-aalaga, kailangan mo ring magpatingin sa dentista. Ang regular na check-up ay mahalaga para sa malusog na ngipin at gilagid. Pumunta ka sa dentista kada 6 na buwan.
Sa bawat pagbisita, susuriin at lilinisin ang iyong ngipin. Aalisin din ng dentista ang plaque at tartar. Kung hindi ito matatanggal, magdudulot ito ng sakit sa bibig. Kaya huwag kang magpabaya sa iyong dental health. Magpa-schedule ka na ngayon para sa iyong susunod na check-up. 9
Nutrisyon at Lifestyle Changes para sa Malusog na Ngipin
Kumain ng masustansyang pagkain para sa malusog na ngipin. Piliin ang mga pagkaing mayaman sa calcium, vitamin D, at phosphorus. Iwasan ang matatamis at maasim na inumin. Uminom ng maraming tubig.
Magpatingin sa dentista kada anim na buwan. Iwasan ang paninigarilyo at pag-inom ng alak. Magsuot ng mouth guard kung naglalaro ng contact sports. Kumain ng mga pagkaing tumutulong sa paglilinis ng ngipin tulad ng mansanas at karot. Mag-ehersisyo para mapalakas ang immune system at maiwasan ang sakit sa gilagid.
Konklusyon
Ang binat sa ngipin ay hindi biro. Alamin ang mga sintomas at lunas agad. Kumonsulta sa dentista kung may matagal na sakit. Iwasan ang pagkain ng matamis at malamig. Regular na magsipilyo at magpa-check up para sa malusog na ngipin.
Mga Madalas Itanong
1. Ano ang binat sa ngipin at paano ito nagsisimula?
Ang binat sa ngipin ay tumutukoy sa pagliit ng gilagid matapos ang bagong paggalaw ng ngipin. Ito’y maaaring magmula sa unang pagbunot o pagkabit ng pustiso.
2. Anu-ano ang pangkaraniwang sintomas ng binat sa ngipin?
Mayroong ilang sintomas gaya ng pananakit, pamamaga, at dugo sa gilagid. Minsan, umabot pa sa tenga ang sakit.
3. Kailan dapat magpatingin sa doktor para sa binat sa ngipin?
Kung higit sa isang linggo ang pananakit, o mayroong lagnat, agad na magpatingin sa dentista upang mabawasan ang pagkakataon ng impeksyon.
4. Paano maiiwasan ang binat sa ngipin?
Sundin ang sumusunod: iwasang kumain ng matigas na pagkain, maingat na magsipilyo, at gumamit ng mouthwash upang mapanatiling malinis ang bibig.
5. May mga natural na lunas ba para sa binat sa ngipin?
Oo, mayroong ilang paraan gaya ng pagmumog ng maligamgam na tubig-asin, pag-apply ng yelo, at pag-inom ng pain relievers. Ngunit, mas mabuting humingi ng payo sa dentista.
Mga Sanggunian
- ^ https://hellodoctor.com.ph/fil/oral-kalusugan/masakit-na-ngipin/ (2022-09-29)
- ^ https://www.chcrr.org/tl/health-topic/tooth-disorders/
- ^ https://www.unilab.com.ph/products/rexidol-forte/articles/sanhi-sintomas-at-gamot-sa-binat
- ^ https://www.ritemed.com.ph/toothache/tamang-alaga-pagkatapos-mabunutan-ng-ngipin
- ^ https://news.abs-cbn.com/lifestyle/04/20/16/sakit-sa-ngipin-senyales-din-ng-heart-attack (2016-04-20)
- ^ https://www.dentalcare.com/en-us/patient-education/tagalog-articles/what-causes-sensitive-teeth
- ^ https://hellodoctor.com.ph/fil/oral-kalusugan/sakit-sa-bibig-at-gilagid/gamot-sa-sakit-ng-ngipin/
- ^ https://www.dentalcare.com/en-us/patient-education/tagalog-articles/dental-abscess
- ^ https://www.dentalcare.com/en-us/patient-education/tagalog-articles/why-are-regular-dental-visits-important