Nana sa Gilagid ng Ngipin: Dental Abscess sa Bibig at Paggamot Nito

Ang nana sa gilagid ng ngipin ay isang seryosong problema. Ito ay masakit na pamamaga sa ngipin o bibig na puno ng nana. May dalawang uri nito: periodontal at periapical abscess. ¹ Ang bakterya ang sanhi ng impeksyong ito.

Kailangan agad magpatingin sa dentista kapag may pumipintig na sakit, pamamaga, at mapaklang lasa sa bibig. Ang paglilinis, pagpapalabas ng nana, at root canal ang mga karaniwang paggamot dito. Iwasan ang pagnanana sa pamamagitan ng tamang pag-aalaga ng ngipin at regular na pagpapatingin.

Table of Contents

Ano ang Nana sa Gilagid ng Ngipin?

Flat design ng isang malapitang tingin sa gum abscess

Ang nana sa gilagid ng ngipin ay impeksiyon sa bibig. Ito ay nag-iipon ng nana sa loob ng ngipin o sa paligid nito.

Pagpapaliwanag ng Dental Abscess

Ang dental abscess ay nana sa ngipin o gilagid. Ito ay matigas at masakit na pamamaga. Ang pagdami ng bacteria ang karaniwang dahilan ng impeksyon. Ang nana ay naiipon sa loob ng ngipin o gilagid. ²

Ang posibleng dahilan nito ay ang pagkamatay ng ugat ng ngipin. Kadalasan ito ay nagdudulot ng matinding sakit dahil sa dental abscess. Maaari itong kumalat sa ibang bahagi ng bibig. Kailangan agad magpatingin sa dentista para sa tamang paggamot. ²

Mga Uri ng Nana sa Ngipin

May dalawang uri ng nana sa ngipin. Una, ang periodontal abscess. Ito ay nabubuo sa gilagid. ³ Pangalwa, ang periapical abscess. Ito naman ay nasa dulo ng ugat ng ngipin. Pareho silang dulot ng masamang pangangalaga ng ngipin.

Ang periodontal abscess ay nagmumula sa gilagid. Ang periapical abscess ay nasa loob mismo ng ngipin. Kapag hindi agad nagamot, maaaring kumalat ang impeksiyon. Maaari itong umabot sa panga at buto ng mukha. Kaya mahalaga ang maagang paggamot. ³

Kaibahan ng Nana sa Gilagid at Ibang Impeksiyon sa Bibig

Ang nana sa gilagid at ngipin ay magkaibang uri ng impeksiyon sa bibig. Ang nana sa gilagid ay nangyayari sa pagitan ng ngipin at gilagid. Dito, naipit ang pagkain at bacteria. ¹ Sa kabilang banda, ang nana sa ngipin ay nasa loob ng ngipin mismo. Ito’y dulot ng patay o malapit nang mamatay na nerve. ⁴

Pareho silang nagdudulot ng matinding pananakit at pamamaga. Ngunit, ang nana sa gilagid ay mas madaling makita dahil nasa labas ito. Ang nana sa ngipin naman ay mas mahirap tukuyin dahil nasa loob ito ng ngipin. Kapag hindi agad nagamot, maaari itong magdulot ng mas malubhang problema sa kalusugan ng iyong bibig.

Mga Dahilan ng Pagkakaroon ng Nana sa Gilagid ng Ngipin

Flat design ng mga sintomas ng gum abscess

Maraming bagay ang maaaring magdulot ng nana sa gilagid ng ngipin. Kabilang dito ang hindi wastong paglilinis ng bibig, pagkain ng matamis, at mga sakit sa ngipin.

Karaniwang Sanhi ng Dental Abscess

Ang dental abscess ay madalas dulot ng hindi maayos na pag-aalaga ng ngipin. Alamin ang mga karaniwang sanhi nito para maiwasan ang sakit at komplikasyon.

Hindi magandang kalinisan sa bibig: Kapag hindi ka regular na nagsisipilyo at nagfu-floss, dumadami ang bakterya sa bibig mo. Ito ay nagdudulot ng pagkabulok ng ngipin at impeksiyon sa gilagid. ⁵
Hindi nagamot na dental cavity: Kapag hindi mo pinapagamot ang butas sa ngipin, maaari itong lumala at magkaroon ng impeksiyon. Ang bakterya ay kumakalat sa loob ng ngipin at nagdudulot ng nana. ³
Sugat mula sa dental procedure: Minsan, ang mga dental procedure ay maaaring magdulot ng maliit na sugat sa gilagid. Kung hindi ito gumaling nang maayos, maaaring magkaroon ng impeksiyon at nana.
Mahinang immune system: Kapag mahina ang resistensya ng katawan mo, mas madali kang magkaroon ng impeksiyon sa bibig. Ito ay maaaring magdulot ng nana sa gilagid ng ngipin.
Diabetes: Ang mataas na asukal sa dugo ay nagpapahina ng kakayahan ng katawan na labanan ang impeksiyon. Kaya mas mataas ang tsansa ng mga taong may diabetes na magkaroon ng nana sa ngipin.
Paninigarilyo: Ang paninigarilyo ay nagpapahina ng immune system at nagpapabagal ng pagpapagaling ng sugat. Ito ay nagdaragdag sa panganib na magkaroon ng nana sa gilagid.
Stress: Ang matinding stress ay maaaring magpahina ng immune system mo. Ito ay nagdaragdag sa tsansa na magkaroon ka ng impeksiyon sa bibig at nana sa ngipin.

Paano Nagsisimula ang Impeksiyon sa Bibig

Ang impeksiyon sa bibig ay kadalasang nangyayari dahil sa sira ng ngipin. Kapag may butas ang ngipin mo, pumapasok ang bakterya. Ito ay dumarami at kumakalat sa loob ng ngipin. Kung hindi mo ito maaagapan, lalala ang impeksiyon. Maaari itong umabot sa ugat ng ngipin at gilagid. ³

Ang hindi magandang pangangalaga ng ngipin ay nagdudulot ng impeksiyon sa bibig. Kapag hindi ka regular na nagsisipilyo, dumidikit ang plaque sa ngipin mo. Ang plaque ay puno ng bakterya. Lumilikha ito ng acid na nakakasira sa ngipin. Kaya mahalaga ang tamang pag-aalaga ng ngipin para maiwasan ang impeksiyon. ³

Mga Sintomas at Pagtukoy ng Nana sa Gilagid ng Ngipin

Flat design na naglalarawan ng nana mula sa isang gum abscess

Ang nana sa gilagid ay may mga sintomas na kailangan mong obserbahan. Sumasakit ang ngipin at gilagid. Namamaga ang mukha. Nagkakalagnat ka. Kung napapansin mo ang mga ganitong senyales, kumonsulta kaagad sa dentista.

Ipagpatuloy ang pagbabasa upang malaman ang iba pang sintomas at ang mga paraan para maibsan ang sakit.

Karaniwang Palatandaan ng Dental Abscess

Ang nana sa gilagid ng ngipin ay maaaring magdulot ng matinding sakit. Alamin ang mga palatandaan nito para matugunan ang problema.

Pagkirot ng ngipin – Mararamdaman mo ang matinding sakit sa apektadong ngipin. Tumitindi ito kapag kumakain o umiinom ka. ⁶
Pagiging sensitibo sa temperatura – Sumasakit ang ngipin mo kapag kumakain ng mainit o malamig na pagkain at inumin.
Patuloy na kirot – Hindi nawawala ang sakit sa ngipin mo kahit ilang oras na ang nakalipas. Lumalala pa ito sa paglipas ng panahon.
Pamamaga ng gilagid – Mapapansin mo ang pamumula at pamamaga ng gilagid sa paligid ng apektadong ngipin. ⁵
Pamamaga ng mukha – Namamaga ang pisngi o panga mo sa tabi ng may problema na ngipin.
Hindi kanais-nais na lasa sa bibig – May kakaibang lasa ka sa bibig na hindi nawawala kahit magsipilyo.
Lagnat – Minsan nagkakaroon ka ng lagnat dahil sa impeksiyon sa ngipin.

Kailan Dapat Magpatingin sa Dentista

Magpatingin ka agad sa dentista kung mayroon kang nana sa gilagid. ³ Huwag mong ipagpaliban ito. Ang mga sintomas tulad ng matinding sakit, pamamaga, at lagnat ay senyales na kailangan mo ng tulong. Pumunta ka sa dentista kung mahirap kumain o ngumuya. Ganoon din kung may mabahong amoy sa bibig mo.

Mahalaga ang maagang paggamot sa nana sa gilagid. Kung hindi ito maalis, maaaring kumalat ang impeksiyon. ³ Kailanganin mong magpa-opera kung lumala ito. Kaya huwag kang mag-atubiling magpatingin sa dentista. Mas madali at mas mura ang paggamot kung maaga.

Mga Posibleng Komplikasyon kung Hindi Magagamot

Ang nana sa gilagid ay mapanganib. Maaari itong kumalat sa iyong katawan. Kapag hindi agad nagamot, maaaring mangyari ang malubhang mga komplikasyon. Ang impeksyon ay maaaring umabot sa iyong utak o puso. Ito ay maaaring magdulot ng sepsis, isang malubhang kondisyon na nakamamatay. ³

Kailangan mo ng agarang lunas para sa nana sa gilagid. Ang pagpapaliban ng paggamot ay nagdudulot ng mas malaking problema. Maaari itong magresulta sa pagkawala ng ngipin o buto sa panga. Ang impeksyon ay maaari ring kumalat sa kalapit na mga tissue. Ito ay maaaring magdulot ng pamamaga ng mukha o leeg.

Paggamot ng Nana sa Gilagid ng Ngipin

Maraming paraan para gamutin ang nana sa gilagid. Ang dentista ay maaaring magsagawa ng root canal o tanggalin ang ngipin kung kailangan.

Mga Opsyon sa Paggamot ng Dental Abscess

May iba’t ibang paraan para gamutin ang nana sa ngipin. Karaniwang ginagawa ang pagde-drain ng abscess para alisin ang nana. ⁵ Binibigyan din ng antibiotics ang pasyente para labanan ang impeksyon. Kung malala na, maaaring kailanganin ang root canal at paglalagay ng pasta o crown sa ngipin.

Kung sobrang sira na ang ngipin, kailangan itong bunutin. Mahalagang magpatingin agad sa dentista para maagapan ang problema. Mas madali at mura ang paggamot kung maaga pa lang. Iwasan ang pagpapalala ng impeksyon para maiwasan ang mga malalang procedure.

Paano Isinasagawa ang Root Canal Treatment

Ang root canal treatment ay nagliligtas ng ngipin mo. Ito ay ginagawa sa ilalim ng lokal na anesthesia. Una, aalisin ng dentista ang nahawaang pulp sa loob ng ngipin mo. Pagkatapos, lilinisin at didisimpektahan niya ang lugar. Ang hakbang na ito ay napakahalaga para maalis lahat ng bakterya. ⁷

Kapag malinis na ang loob ng ngipin, pupunuin ito ng sealing material. Ito ay tutulong para maiwasan ang muling pagpasok ng bakterya. Ang buong proseso ay mabilis at hindi masakit. Karamihan sa mga pasyente ay nakakabalik agad sa kanilang normal na gawain pagkatapos ng treatment.

Kahalagahan ng Maagang Paggamot

Pagkatapos ng root canal, kailangan mo agad magpagamot sa nana sa gilagid. Mahalaga ito para hindi kumalat ang impeksiyon. Agarang atensyon ng dentista ang kailangan para alisin ang nana. Kung hihintayin mo pa, mas lalala ang problema.

Mahina ang resistensya? Mas delikado sa iyo ang nana sa ngipin. Kaya huwag ipagpaliban ang pagpapagamot. Makakatulong ang antibiotics pero hindi sapat iyon. Kailangan pa rin ng dental procedures para tuluyang gumaling.

Kung maaga kang magpapagamot, mas madali at mabilis ang paggaling.

Pag-iwas sa Pagkakaroon ng Nana sa Gilagid ng Ngipin

Mahalaga ang pag-iwas sa nana sa gilagid ng ngipin. Makakatulong ang tamang pag-aalaga ng bibig at regular na pagpapatingin sa dentista.

Tamang Pangangalaga ng Ngipin at Bibig

Malusog na ngipin at gilagid ay resulta ng tamang pag-aalaga. Sundin ang mga hakbang na ito para sa magandang kalusugan ng bibig:

Magsipilyo ng dalawang beses araw-araw. Gumamit ng fluoride toothpaste at soft-bristled toothbrush. ³
Mag-floss isang beses sa isang araw. Malilinis nito ang mga natirang pagkain sa singit singit ng mga ngipin.
Kumain ng mga masusustansyang pagkain. Hangga’t maaari, iwasan ang mga pagkain at inumin na matatamis at maasim.
Dalasan ang pag-inum ng tubig. Nakakatulong ito sa paglinis ng ngipin at bibig.
Magpatingin sa dentista tuwing anim na buwan. Regular na check-up ay mahalaga para sa malusog na ngipin.
Palitan ang toothbrush tuwing tatlong buwan. Lumang toothbrush ay hindi na epektibo.
Gumamit ng mouthwash. Ito ay pumapatay sa bakterya at nagbibigay ng sariwang hininga.
Iwasan ang paninigarilyo. Ito ay nakakasira sa ngipin at gilagid.
Mag-suot ng mouthguard kung naglalaro ng sports. Ito ay nagpoprotekta sa ngipin mula sa pinsala.
Kumain ng pagkaing mayaman sa calcium. Ito ay nagpapalakas ng ngipin.

Regular na Pagpapatingin sa Dentista

Pumunta sa dentista kada anim na buwan. Ito’y mahalaga para sa malusog na ngipin at gilagid. Ang regular na check-up ay tumutulong maiwasan ang nana sa gilagid. ³ Makikita agad ng dentista ang mga problema bago lumala. Linisin din nila ang iyong ngipin nang mabuti. Tanggalin nila ang plaque at tartar na hindi mo maaalis sa bahay.

Huwag matakot sa dentista. Sila’y handang tumulong sa iyo. Magpatingin agad kung may sakit o pamamaga sa bibig. Mas madali at mura ang paggamot kung maaga. Iwasan ang malalang impeksyon sa pamamagitan ng regular na pagpapatingin. Makakatipid ka pa sa gastos sa paggamot sa huli.

Pag-iwas sa mga Gawi na Nagdudulot ng Impeksiyon sa Ngipin

Ang regular na pagpapatingin sa dentista ay mahalaga. ¹ Ngunit may mga gawi ka rin dapat iwasan para maprotektahan ang iyong ngipin. Narito ang listahan ng mga bagay na dapat mong iwasan:

Huwag kumain ng matatamis na pagkain. Ang asukal ay nagdudulot ng sira sa ngipin.
Iwasan ang paninigarilyo. Ito ay nagpapahina sa iyong gilagid at ngipin.
Huwag uminom ng alak. Ang alak ay nakakasira sa enamel ng ngipin.
Iwasang ngumuya ng matitigas na bagay. Maaari itong magdulot ng biyak sa ngipin.
Huwag gumamit ng ngipin bilang pangbukas ng bote. Masisira ang iyong ngipin.
Iwasan ang pagkagat ng kuko. Ito ay nagdudulot ng impeksiyon sa bibig.
Huwag matulog nang hindi nagsisipilyo. Maiipon ang bakterya sa iyong bibig.
Iwasang uminom ng malamig pagkatapos ng mainit. Maaari itong magdulot ng bitak sa ngipin.

Konklusyon

Ang nana sa gilagid ng ngipin ay seryosong problema. Kailangan mo agad magpatingin sa dentista kapag may sintomas ka. Iwasan ang pagkakaroon nito sa pamamagitan ng tamang pag-aalaga ng ngipin.

Sundin ang mga rekomendasyon ng dentista para sa malusog na bibig. Mas madali iwasan kaysa gamutin ang nana sa ngipin.

Mga Madalas Itanong

1. Ano ang dental abscess?

Ang dental abscess ay impeksyon sa bibig. Ito’y nana sa gilagid o ngipin. Maaaring masakit at mapanganib kung hindi gagamutin.

2. Paano malalaman kung may dental abscess?

Mga palatandaan: matinding sakit, pamamaga, lagnat, masamang lasa sa bibig. Kung may ganitong sintomas, magpatingin kaagad sa dentista.

3. Paano ginagamot ang dental abscess?

Ang antibiotics ang pangunahing gamot. Minsan, kailangan ng root canal o bunot. Mahalagang sundin ang payo ng dentista para gumaling nang mabilis.

4. Paano maiiwasan ang dental abscess?

Regular na pagsisipilyo, pag-floss, at pagpapatingin sa dentista. Iwasan din ang matatamis na pagkain. Makakatulong ito sa kalusugan ng ngipin at gilagid.